EN/AS 9100 Havacılık, Uzay ve Savunma Sanayi Kalite Yönetim Sistemi
AS9100, Havacılık, Uzay ve Savunma Sanayi (Aviation, Space and Defense) sektörleri için geliştirilmiş, uluslararası alanda tanınan bir Kalite Yönetim Sistemi (KYS) standardıdır. Bu standart, ISO 9001' in gerekliliklerini temel alır ve bu sektörlerin yüksek güvenlik, güvenilirlik ve kalite beklentilerini karşılamak için ek gereksinimler ekler.
AS 9100 belgesi, bir kuruluşun küresel havacılık, uzay ve savunma tedarik zincirine girebilmesi için çoğu zaman zorunlu bir önkoşuldur.
AS 9100 Belgelendirme Aşamaları
AS 9100 belgelendirme süreci, ISO 9001 belgelendirme sürecine benzer, ancak denetimler daha derin ve sektöre özgü kontrolleri içerir.
KYS Kurulumu ve Hazırlık Aşaması
Bu aşama, kuruluşun kendi içinde gerçekleştirdiği hazırlık sürecidir.
- Standartın Anlaşılması ve Boşluk Analizi: Kuruluş, AS 9100 standardını ve müşteriye özgü gereksinimleri (Customer Specific Requirements - CSR) detaylı olarak inceleyerek mevcut KYS' si ile standart arasındaki farkları belirler.
- Dokümantasyon: Standardın gerektirdiği tüm dokümantasyon hazırlanır. Bu, ISO 9001' in gerektirdiği belgelerin yanı sıra, konfigürasyon yönetimi, risk yönetimi ve özel prosesler gibi AS 9100' e özgü prosedürleri de içerir.
- Personel Yetkinliği ve Eğitimi: Tüm çalışanlara, özellikle KYS' den sorumlu personele, AS 9100gereklilikleri ve yeni süreçler hakkında eğitim verilir. Havacılık, uzay ve savunma sektöründe insan faktörlerinin önemi nedeniyle etik davranış ve ürün güvenliği farkındalığı eğitimleri de bu aşamanın önemli bir parçasıdır.
- İç Denetim ve Yönetim Gözden Geçirme: Kuruluş, KYS' nin etkinliğini ve standarda uygunluğunu kontrol etmek için bir iç denetim programı oluşturur. Bu denetimler sonucunda tespit edilen uygunsuzluklar, yönetim gözden geçirme toplantısında değerlendirilir ve düzeltici faaliyetler planlanır.
Belgelendirme Denetimi
Hazırlık aşaması tamamlandıktan sonra, Uluslararası Havacılık Kalite Grubu (IAQG) tarafından onaylanmış bir belgelendirme kuruluşu tarafından dış denetim yapılır.
Denetim ekibi, kuruluşun KYS dokümantasyonunu ve hazırlık durumunu değerlendirir. Denetim ekibi, yönetim sisteminin AS 9100 gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığına ve kuruluşun bir sonraki aşamaya hazır olup olmadığına karar verir.
Denetim ekibi sahaya gelir ve KYS' nin fiili olarak nasıl uygulandığını inceler. Üretim süreçleri, risk yönetimi, konfigürasyon yönetimi, proje yönetimi ve ürün güvenliği gibi havacılık sektörüne özgü konular detaylıca denetlenir. Denetim sonucunda tespit edilen büyük veya küçük uygunsuzluklar raporlanır. Eğer uygunsuzluk varsa kuruluşun, kritik uygunsuzlukları belirli bir süre içinde kapatması gerekir.
Belgenin Verilmesi ve Takip Denetimler
Tüm uygunsuzluklar başarıyla kapatıldıktan sonra, belgelendirme kuruluşu AS 9100 sertifikasını verir. Bu sertifika üç yıl geçerlidir ve sertifikanın devamlılığı için her yıl belirli periotlarla takip (gözetim) denetimleri yapılır.
AS 9100 Genel Gereksinimleri
AS 9100, ISO 9001' in yapısını takip eder ancak havacılık ve uzay sektörünün benzersiz ihtiyaçlarını karşılayan ek gereksinimler ekler. Öne çıkan bazı gereksinimler şunlardır:
- Konfigürasyon Yönetimi: Ürünün fiziksel ve fonksiyonel özelliklerinin yaşam döngüsü boyunca tutarlı bir şekilde korunması. Bu, parça numarası takibi, revizyon kontrolü ve dokümantasyonun doğru yönetimi anlamına gelir.
- Risk Yönetimi: Sadece operasyonel riskler değil, aynı zamanda ürün güvenliği ve kritik parçalarla ilgili risklerin de önleyici tedbirlerle ele alınması.
- Ürün Güvenliği: Tasarım, üretim ve teslimat dahil olmak üzere ürünün tüm yaşam döngüsü boyunca güvenliğinin sağlanması. Bu, tehlike analizi ve risk azaltma faaliyetlerini içerir.
- Özel Prosesler: Kaynak, lehimleme, ısıl işlem gibi ürünün kalitesini ve bütünlüğünü doğrudan etkileyen özel proseslerin yetkinlik, ekipman ve prosedürler açısından sıkı bir şekilde kontrol edilmesi.
- Yabancı Nesne Hasarı (Foreign Object Damage/Debris - FOD) Önleme: Ürün ve süreçler sırasında meydana gelebilecek yabancı cisim hasarlarını önlemek için önlemler alınması ve bu hasarların yönetilmesi.
- Tedarikçi Yönetimi: Tedarikçilerin havacılık, uzay ve savunma sektörü için özel olarak yeterliliğinin değerlendirilmesi, onaylanması ve sürekli olarak izlenmesi.
- Etik Davranış ve Farkındalık: Çalışanların, etik davranışlar ve KYS' deki rollerinin ürün güvenliği üzerindeki etkisi konusunda bilinçlendirilmesi.
AS 9100 belgesi, bir kuruluşun kaliteye, güvenliğe ve sürekli iyileştirmeye olan bağlılığını kanıtlar. Bu belge, ana havacılık üreticilerinin (Boeing, Baykar, Airbus, TUSAŞ, Lockheed Martin vb.) tedarik zincirinde yer almak isteyen kuruluşlar için hayati öneme sahiptir.
ANKA GLOBAL; başvurulan standart için sadece belgelendirme sürecinde uygunluk değerlendirme hizmeti yürütmektedir. Başvuru kapsamındaki standart için danışmanlık hizmeti sunmamaktadır.